Utrzymanie ucznia będzie jeszcze droższe?

Wydatki samorządów na utrzymanie szkół i przedszkoli rosną w szybkim tempie. W 2004 roku kwota ta wynosiła 34 mld zł, a w 2021 roku sięgnęła już 90 mld zł. Koszty utrzymania oświaty rosną. Co się na to składa?

Tyle kosztuje roczne utrzymanie ucznia

Wydatki oświaty samorządowej rosną – w 2021 roku wynosiły 90 mld zł, podczas gdy w 2004 roku było to 34 mld zł. W górę idą też dochody – 58 mld zł w 2021 roku vs. 25 mld zł w 2004 roku. O tym, jak bardzo zmieniły się koszty organizacji oświaty, świadczy liczba uczniów na jeden etat przeliczeniowy nauczyciela. O tym, od czego to zależy, opowiada Jan Zięba z firmy VULCAN.

Istnieje wiele składowych: między innymi wielkość klas, liczby godzin w planach nauczania, podziały na grupy i organizacja zajęć międzyoddziałowych, zajęcia dodatkowe, liczba etatów wsparcia – czyli na przykład zniżki dyrektorów, pedagodzy, bibliotekarze, wychowawcy świetlicy czy w przypadku przedszkoli czas pobytu dzieci – tłumaczy Jan Zięba. Jak dodaje: – biorąc pod uwagę liczbę uczniów na etat, w roku 2021/22 oświata była zorganizowana około 31% drożej niż w roku 2006/07.

Fakt, że klasy nie mogą dziś liczyć więcej niż 25 osób sprawia, że koszty również rosną – a im więcej klas, tym więcej etatów jest potrzebnych, aby zorganizować naukę.

Szkoły coraz mniej liczne

W szkołach podstawowych i gimnazjach (biorąc pod uwagę czas, gdy jeszcze istaniały) klasy są coraz mniejsze. O ile w roku 2006/07 średnio liczyły 21,5 dzieci, dziś jest to już tylko 17. Aż 17% oddziałów w polskich szkołach podstawowych liczy do 12 uczniów. Systematyczny spadek widać w każdej kategorii – zarówno na wsiach, jak i w miastach, niezależnie od liczby mieszkańców. Przybywa dzieci w szkołach niesamorządowych – w roku szkolnym 2020/21 było ich milion. Z kolei w szkołach publicznych jest ich coraz mniej, co przekłada się na wzrost kosztów ich utrzymania.

Drożeje kształcenie specjalne

A jak sprawa kosztów w przeliczeniu na ucznia ma się w przypadku kształcenia specjalnego? W ostatnich latach coraz więcej dzieci z niepełnosprawnościami udaje się do szkół ogólnodostępnych. Może być to kwestia lepszego dostosowania infrastruktury, a także rosnącej świadomości społecznej w zakresie integracji. Dzięki wzajemnej współpracy dzieci uczą się szacunku i działania w grupie. Rodzice dzieci z niepełnosprawnościami przekonują się, by wysyłać swoje pociechy do szkół publicznych. W 2021 roku we wspomnianych placówkach było ich aż 130 tysięcy, z kolei w specjalnych ponad 60 tysięcy. To spora zmiana, bo jeszcze do 2013 roku rodzice częściej wybierali właśnie ten drugi typ. Wzrost liczby dzieci z orzeczeniami w szkołach ogólnodostępnych (nie specjalnych) generuje wyższe koszty.

Perspektywy

Można spodziewać się, że utrzymanie ucznia będzie jeszcze droższe. Duże wydatki dla placówek wynikają również z drastycznego wzrostu kosztów energii – o czym już dziś alarmują dyrektorzy. Zmniejszy się także wielkość oddziałów: odejdą ze szkół podstawowych duże roczniki z czasów, gdy przyjmowano do szkół sześciolatków, dojdzie piąta klasa w technikach (a klasy starsze w technikach są mniejsze niż młodsze), a do szkół powiatowych wejdzie obecna klasa VII, w której wskutek rezygnacji z naboru sześciolatków do szkół jest wyjątkowo mało uczniów. Nie bez znaczenia jest również niż demograficzny i rozwój szkół niesamorządowych. Konieczne będzie znalezienie nowych rozwiązań na zarządzanie oświatą, które umożliwią jej płynne funkcjonowanie pomimo wysokich kosztów i optymalizację wydatków.

Dzień dziecka

W Polsce i innych byłych państwach socjalistycznych Międzynarodowy Dzień Dziecka obchodzony jest od 1950 w dniu 1 czerwca. Po raz pierwszy zorganizowano go w związku z akcją zbierania podpisów pod Apelem sztokholmskim.

Od 1952 stało się świętem stałym. Jego inicjatorem jest organizacja zwana International Union for Protection of Childhood, której celem było zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom z całego świata. Od 1994 tego dnia w Warszawie obraduje Sejm Dzieci i Młodzieży.

Z okazji Dnia Dziecka w szkołach często obchodzony jest dzień sportu; np. poprzez organizowanie rozgrywek międzyklasowych.

Przed II wojną światową z inicjatywy Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem od 1929 roku w dniu 22 września obchodzono Święto Dziecka. Tego dnia po mszach w kościołach dzieci udawały się do szkół na uroczyste akademie, a następnie na przygotowane wycieczki i zabawy, w czasie których rozdawano słodycze, zakupione ze środków pozyskanych ze zbiórek publicznych.

Obchody Dnia Dziecka w Polsce mają przede wszystkim charakter zabawy i spędzenia czasu z bliskimi. Maluchy mają okazję wyjść do kina czy ZOO, a w wielu miejscowościach organizowane są festyny na świeżym powietrzu zorganizowane specjalnie dla najmłodszych. Zarówno w przedszkolach, szkołach, jak i w domach maluchy otrzymują prezenty i słodycze.

Jak to święto jest celebrowane w innych krajach? Poniżej zebraliśmy kilka ciekawostek dotyczących obchodów Dnia Dziecka na świecie:

  • We Francji oraz Włoszech zamiast Dnia Dziecka obchodzi się Dzień Rodziny. Pieczone są ciasteczka z wróżbami, a rodzice spełniają małe zachcianki swoich pociech i obdarowują je prezentami. Dzieci przez cały dzień noszą także papierowe korony. We Włoszech odpowiedzialną za przynoszenie słodyczy grzecznym dzieciom jest wróżka o wyglądzie wiedźmy; z kolei niegrzeczne maluchy otrzymują węgiel.
  • Święto dzieci w Szwecji różni się znacznie od tego, które znamy. Przede wszystkim nie obdarowuje się maluchów prezentami. Dla Szwedów jest to dzień, w którym głośno porusza się kwestie dotyczące najmłodszych, takie jak np. szkolnictwo czy prawa dziecka.
  • Najbardziej wyjątkowy Dzień Dziecka obchodzą Japończycy. Chłopcy swoje święto spędzają ze swoimi ojcami, z którymi wykonują papierowe hełmy samurajskie, szyte są także proporce przedstawiające karpie (symbol sukcesu w życiu i odwagi), które są następnie wywieszane na dachach domostwa. Karpie symbolizują ilość członków rodziny – duże ryby oznaczają rodziców, mniejsze – synów. Dziewczynki świętują, robiąc z rodzicami lalki ubrane w tradycyjne japońskie stroje, wybierając się na wystawy papierowych lalek czy teatrzyki.
  • Podczas tureckiego Dnia Dziecka dzieci puszczają latawce, śpiewają i tańczą w strojach narodowych. Tego dnia mają także wstęp do parlamentu.
  • Dzień Dziecka w Niemczech przypada nawet 2 razy w roku – 1 czerwca i 20 września. Wynika to faktu, że inaczej był on obchodzony w dwóch niemieckich państwach – NRD i RFN, istniejących przez zjednoczeniem tego kraju w 1990 roku. Po połączeniu Niemiec uznano, że nie warto wszczynać kłótni o to, który dzień jest lepszy i ustalono obchody Dnia Dziecka dwa razy w roku.

Edukacyjny Dzień Dziecka w Hiszpanii

Hiszpańskie dzieci świętują Dia del Nino 15 kwietnia. Wyjątkiem jest Madryt, gdzie tego dnia obchodzone jest święto patrona Madrytu, więc Dzień Dziecka przypada na drugą niedzielę maja.

Celem Dnia Dziecka w Hiszpanii jest przywrócenie praw dzieciom i ich znaczenia w społeczeństwie. Rozpamiętuje się los najbardziej bezbronnych istot na wojnie. Święto najmłodszych ma więc wymiar edukacyjny. Tego dnia przygotowuje się wydarzenia promujące dobro dzieci i przestrzeganie ich praw na świecie.

Ruchomy Dzień Dziecka w USA

W Stanach Zjednoczonych Dzień Dziecka jest hołdem dla najmłodszych i zachętą do spowolnienia tempa życia, wyłączenia technologii i wspólnego spędzenia czasu z uważnością.

Wielebny dr Charles Leonard (pastor uniwersalnego kościoła Odkupiciela w Chelsea w stanie Massachusetts) wyznaczył w 1856 roku Dzień Dziecka w drugą niedzielę czerwca jako dzień chrztu dzieci i nazwał go Rose Day (Dzień Róży, a następnie Dzień Kwiatów). Oświadczył, że ten dzień ma być obchodzony co roku i przy tej okazji chrześcijańskie dzieci mają okazywać swoje przywiązanie do swojej religii, odprawiając nabożeństwo, a ich rodzice i opiekunowie mają obiecać, że wychowają swoje dzieci zgodnie z chrześcijańskimi zasadami.

Potem jeszcze zmieniano kilkakrotnie datę Dnia Dziecka w USA, aż prezydent Bill Clinton ogłosił Narodowy Dzień Dziecka 8 października, a prezydent Bush przesunął datę na pierwszą niedzielę czerwca. Obecnie Dzień Dziecka w USA świętuje się najczęściej w drugą niedzielę czerwca.

Współczesny Dzień Dziecka w Stanach Zjednoczonych zobowiązuje do poprawy przyszłości i wspierania dzieci w USA i na świecie.

Obchody Dnia Dziecka w Polsce mają przede wszystkim charakter zabawy i spędzenia czasu z bliskimi. Maluchy mają okazję wyjść do kina czy ZOO, a w wielu miejscowościach organizowane są festyny na świeżym powietrzu zorganizowane specjalnie dla najmłodszych. Zarówno w przedszkolach, szkołach, jak i w domach maluchy otrzymują prezenty i słodycze.

Jak to święto jest celebrowane w innych krajach? Poniżej zebraliśmy kilka ciekawostek dotyczących obchodów Dnia Dziecka na świecie:

  • We Francji oraz Włoszech zamiast Dnia Dziecka obchodzi się Dzień Rodziny. Pieczone są ciasteczka z wróżbami, a rodzice spełniają małe zachcianki swoich pociech i obdarowują je prezentami. Dzieci przez cały dzień noszą także papierowe korony. We Włoszech odpowiedzialną za przynoszenie słodyczy grzecznym dzieciom jest wróżka o wyglądzie wiedźmy; z kolei niegrzeczne maluchy otrzymują węgiel.
  • Święto dzieci w Szwecji różni się znacznie od tego, które znamy. Przede wszystkim nie obdarowuje się maluchów prezentami. Dla Szwedów jest to dzień, w którym głośno porusza się kwestie dotyczące najmłodszych, takie jak np. szkolnictwo czy prawa dziecka.
  • Najbardziej wyjątkowy Dzień Dziecka obchodzą Japończycy. Chłopcy swoje święto spędzają ze swoimi ojcami, z którymi wykonują papierowe hełmy samurajskie, szyte są także proporce przedstawiające karpie (symbol sukcesu w życiu i odwagi), które są następnie wywieszane na dachach domostwa. Karpie symbolizują ilość członków rodziny – duże ryby oznaczają rodziców, mniejsze – synów. Dziewczynki świętują, robiąc z rodzicami lalki ubrane w tradycyjne japońskie stroje, wybierając się na wystawy papierowych lalek czy teatrzyki.
  • Podczas tureckiego Dnia Dziecka dzieci puszczają latawce, śpiewają i tańczą w strojach narodowych. Tego dnia mają także wstęp do parlamentu.
  • Dzień Dziecka w Niemczech przypada nawet 2 razy w roku – 1 czerwca i 20 września. Wynika to faktu, że inaczej był on obchodzony w dwóch niemieckich państwach – NRD i RFN, istniejących przez zjednoczeniem tego kraju w 1990 roku. Po połączeniu Niemiec uznano, że nie warto wszczynać kłótni o to, który dzień jest lepszy i ustalono obchody Dnia Dziecka dwa razy w roku.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *