Utrzymanie ucznia będzie jeszcze droższe?

Wydatki samorządów na utrzymanie szkół i przedszkoli rosną w szybkim tempie. W 2004 roku kwota ta wynosiła 34 mld zł, a w 2021 roku sięgnęła już 90 mld zł. Koszty utrzymania oświaty rosną. Co się na to składa?

Tyle kosztuje roczne utrzymanie ucznia

Wydatki oświaty samorządowej rosną – w 2021 roku wynosiły 90 mld zł, podczas gdy w 2004 roku było to 34 mld zł. W górę idą też dochody – 58 mld zł w 2021 roku vs. 25 mld zł w 2004 roku. O tym, jak bardzo zmieniły się koszty organizacji oświaty, świadczy liczba uczniów na jeden etat przeliczeniowy nauczyciela. O tym, od czego to zależy, opowiada Jan Zięba z firmy VULCAN.

Istnieje wiele składowych: między innymi wielkość klas, liczby godzin w planach nauczania, podziały na grupy i organizacja zajęć międzyoddziałowych, zajęcia dodatkowe, liczba etatów wsparcia – czyli na przykład zniżki dyrektorów, pedagodzy, bibliotekarze, wychowawcy świetlicy czy w przypadku przedszkoli czas pobytu dzieci – tłumaczy Jan Zięba. Jak dodaje: – biorąc pod uwagę liczbę uczniów na etat, w roku 2021/22 oświata była zorganizowana około 31% drożej niż w roku 2006/07.

Fakt, że klasy nie mogą dziś liczyć więcej niż 25 osób sprawia, że koszty również rosną – a im więcej klas, tym więcej etatów jest potrzebnych, aby zorganizować naukę.

Szkoły coraz mniej liczne

W szkołach podstawowych i gimnazjach (biorąc pod uwagę czas, gdy jeszcze istaniały) klasy są coraz mniejsze. O ile w roku 2006/07 średnio liczyły 21,5 dzieci, dziś jest to już tylko 17. Aż 17% oddziałów w polskich szkołach podstawowych liczy do 12 uczniów. Systematyczny spadek widać w każdej kategorii – zarówno na wsiach, jak i w miastach, niezależnie od liczby mieszkańców. Przybywa dzieci w szkołach niesamorządowych – w roku szkolnym 2020/21 było ich milion. Z kolei w szkołach publicznych jest ich coraz mniej, co przekłada się na wzrost kosztów ich utrzymania.

Drożeje kształcenie specjalne

A jak sprawa kosztów w przeliczeniu na ucznia ma się w przypadku kształcenia specjalnego? W ostatnich latach coraz więcej dzieci z niepełnosprawnościami udaje się do szkół ogólnodostępnych. Może być to kwestia lepszego dostosowania infrastruktury, a także rosnącej świadomości społecznej w zakresie integracji. Dzięki wzajemnej współpracy dzieci uczą się szacunku i działania w grupie. Rodzice dzieci z niepełnosprawnościami przekonują się, by wysyłać swoje pociechy do szkół publicznych. W 2021 roku we wspomnianych placówkach było ich aż 130 tysięcy, z kolei w specjalnych ponad 60 tysięcy. To spora zmiana, bo jeszcze do 2013 roku rodzice częściej wybierali właśnie ten drugi typ. Wzrost liczby dzieci z orzeczeniami w szkołach ogólnodostępnych (nie specjalnych) generuje wyższe koszty.

Perspektywy

Można spodziewać się, że utrzymanie ucznia będzie jeszcze droższe. Duże wydatki dla placówek wynikają również z drastycznego wzrostu kosztów energii – o czym już dziś alarmują dyrektorzy. Zmniejszy się także wielkość oddziałów: odejdą ze szkół podstawowych duże roczniki z czasów, gdy przyjmowano do szkół sześciolatków, dojdzie piąta klasa w technikach (a klasy starsze w technikach są mniejsze niż młodsze), a do szkół powiatowych wejdzie obecna klasa VII, w której wskutek rezygnacji z naboru sześciolatków do szkół jest wyjątkowo mało uczniów. Nie bez znaczenia jest również niż demograficzny i rozwój szkół niesamorządowych. Konieczne będzie znalezienie nowych rozwiązań na zarządzanie oświatą, które umożliwią jej płynne funkcjonowanie pomimo wysokich kosztów i optymalizację wydatków.

Dzień dziecka

W Polsce i innych byłych państwach socjalistycznych Międzynarodowy Dzień Dziecka obchodzony jest od 1950 w dniu 1 czerwca. Po raz pierwszy zorganizowano go w związku z akcją zbierania podpisów pod Apelem sztokholmskim.

Od 1952 stało się świętem stałym. Jego inicjatorem jest organizacja zwana International Union for Protection of Childhood, której celem było zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom z całego świata. Od 1994 tego dnia w Warszawie obraduje Sejm Dzieci i Młodzieży.

Z okazji Dnia Dziecka w szkołach często obchodzony jest dzień sportu; np. poprzez organizowanie rozgrywek międzyklasowych.

Przed II wojną światową z inicjatywy Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem od 1929 roku w dniu 22 września obchodzono Święto Dziecka. Tego dnia po mszach w kościołach dzieci udawały się do szkół na uroczyste akademie, a następnie na przygotowane wycieczki i zabawy, w czasie których rozdawano słodycze, zakupione ze środków pozyskanych ze zbiórek publicznych.

W Polsce i innych byłych państwach socjalistycznych Międzynarodowy Dzień Dziecka obchodzony jest od 1950 w dniu 1 czerwca. Po raz pierwszy zorganizowano go w związku z akcją zbierania podpisów pod Apelem sztokholmskim.

Od 1952 stało się świętem stałym. Jego inicjatorem jest organizacja zwana International Union for Protection of Childhood, której celem było zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom z całego świata. Od 1994 tego dnia w Warszawie obraduje Sejm Dzieci i Młodzieży.

Z okazji Dnia Dziecka w szkołach często obchodzony jest dzień sportu; np. poprzez organizowanie rozgrywek międzyklasowych.

Przed II wojną światową z inicjatywy Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem od 1929 roku w dniu 22 września obchodzono Święto Dziecka. Tego dnia po mszach w kościołach dzieci udawały się do szkół na uroczyste akademie, a następnie na przygotowane wycieczki i zabawy, w czasie których rozdawano słodycze, zakupione ze środków pozyskanych ze zbiórek publicznych.

Obchody Dnia Dziecka w Polsce mają przede wszystkim charakter zabawy i spędzenia czasu z bliskimi. Maluchy mają okazję wyjść do kina czy ZOO, a w wielu miejscowościach organizowane są festyny na świeżym powietrzu zorganizowane specjalnie dla najmłodszych. Zarówno w przedszkolach, szkołach, jak i w domach maluchy otrzymują prezenty i słodycze.

Jak to święto jest celebrowane w innych krajach? Poniżej zebraliśmy kilka ciekawostek dotyczących obchodów Dnia Dziecka na świecie:

  • We Francji oraz Włoszech zamiast Dnia Dziecka obchodzi się Dzień Rodziny. Pieczone są ciasteczka z wróżbami, a rodzice spełniają małe zachcianki swoich pociech i obdarowują je prezentami. Dzieci przez cały dzień noszą także papierowe korony. We Włoszech odpowiedzialną za przynoszenie słodyczy grzecznym dzieciom jest wróżka o wyglądzie wiedźmy; z kolei niegrzeczne maluchy otrzymują węgiel.
  • Święto dzieci w Szwecji różni się znacznie od tego, które znamy. Przede wszystkim nie obdarowuje się maluchów prezentami. Dla Szwedów jest to dzień, w którym głośno porusza się kwestie dotyczące najmłodszych, takie jak np. szkolnictwo czy prawa dziecka.
  • Najbardziej wyjątkowy Dzień Dziecka obchodzą Japończycy. Chłopcy swoje święto spędzają ze swoimi ojcami, z którymi wykonują papierowe hełmy samurajskie, szyte są także proporce przedstawiające karpie (symbol sukcesu w życiu i odwagi), które są następnie wywieszane na dachach domostwa. Karpie symbolizują ilość członków rodziny – duże ryby oznaczają rodziców, mniejsze – synów. Dziewczynki świętują, robiąc z rodzicami lalki ubrane w tradycyjne japońskie stroje, wybierając się na wystawy papierowych lalek czy teatrzyki.
  • Podczas tureckiego Dnia Dziecka dzieci puszczają latawce, śpiewają i tańczą w strojach narodowych. Tego dnia mają także wstęp do parlamentu.
  • Dzień Dziecka w Niemczech przypada nawet 2 razy w roku – 1 czerwca i 20 września. Wynika to faktu, że inaczej był on obchodzony w dwóch niemieckich państwach – NRD i RFN, istniejących przez zjednoczeniem tego kraju w 1990 roku. Po połączeniu Niemiec uznano, że nie warto wszczynać kłótni o to, który dzień jest lepszy i ustalono obchody Dnia Dziecka dwa razy w roku.

Nie wszyscy mali obywatele świata obchodzą swój dzień 1 czerwca. Nawet w Polsce nie zawsze wtedy świętowano. Pierwszy Dzień Dziecka w Polsce świętowano w 1929 roku. Do roku 1952 przypadał on 22 września. W tamtych czasach po mszy dzieci udawały się na uroczyste akademie, wspólne wycieczki i zabawy. Dostawały słodycze kupione ze środków pozyskanych przez publiczne zbiórki.

Od 1952 roku zmieniono datę Dnia Dziecka na 1 czerwca. Tak ustaliły wspólnie państwa socjalistyczne, do których należała Polska.

Wschodnie Niemcy, podobnie jak inne kraje Bloku Wschodniego, obchodziły Dzień Dziecka 1 czerwca. Ale zachodnie – 20 września. Przymknięto na to oko i Niemcy do dziś świętują podwójnie.

W wielu krajach Dzień Dziecka wciąż świętuje się 20 listopada, czyli w rocznicę uchwalenia Deklaracji Praw Dziecka przez ONZ. Francuzi i Włosi świętują już w styczniu, a Japończycy mają podwójny Dzień Dziecka podzielony na płcie – dziewczynki obchodzą święto 5 maja, a chłopcy – 3 marca. Pozostałe kraje obchodzą Dzień Dziecka w indywidualnie ustalonych terminach.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *